TÜTSÜ ÇEŞİTLERİ VE FAYDALARI

Eski Türkçede “duman çıkaran obje” anlamına gelen “tütsüg” kelimesinden türeyen ve genellikle hoş koku vermesi için yakılan tütsü, Eski Mısır ve Babil uygarlıkları da dahil olmak üzere pek çok uygarlık tarafından dini ritüellerde kullanılmış. Günümüzde dünyanın dört bir yanında kullanılmaya ve koku alma duyularını harekete geçirmeye devam ediyor. Farklı yapı ve aromalarda bulunan tütsülerin mistik dünyasına yeniyseniz, çeşitleri ve faydalarını öğrenmek için okumaya devam edebilir; baş döndüren bu dünyaya ilk adımınızı atabilirsiniz. 

Tütsü Nedir?

Tütsü, koku üreten aromatik bir malzemeden ve onu belirli bir şekilde bir arada tutan yanıcı bir bağlayıcı malzemeden oluşuyor. Yakılarak kullanıldığında kokulu bir duman yayan tütsüler, genelde bitki bazlı; çeşitli ağaç kabukları, tohumlar, kökler ve çiçeklerden yapılıyor. 

Tütsü Yakmanın Faydaları

Keyifli kokular, güzel anıları tetikleme ve ruh halini iyileştirme gibi bir yeteneğe sahip. Hoş kokularla tasarlanan tütsüler de bu anlamda oldukça güçlü; ancak faydaları bununla sınırlı değil. 

• Baş ağrısını hafifletiyor.

Bazı kokular baş ağrısını tetikliyorken, bazılarının da baş ağrısını azalttığı biliniyor. Lavanta ya da nane aromalı bir tütsü yakarak çare bulmakta zorlandığınız baş ağrılarınızı hafifletebilirsiniz.

• Sakinleştiriyor ve odaklanmayı kolaylaştırıyor.

Biberiye, nane ve narenciye gibi bitkilerin birleşimi, zihni sakinleştirerek odaklanmayı kolaylaştırıyor. Odak gerektiren bir iş yaparken daha iyi konsantre olmak için bu aromalara sahip bir tütsü yakabilirsiniz.

• Stresi ve kaygıyı azaltıyor.

Bazı otlar kaygıyı hafifletme ve stresi frenleme özellikleriyle biliniyor. Özellikle lavanta, sandal ağacı, limon otu, yasemin, papatya aromalı tütsüler zihni sakinleştiriyor; kasları gevşetiyor ve stres hormonu salınımı azaltıyor.

• Uyumaya yardımcı oluyor.

Uyumaya hazırlanırken lavanta aromalı esansiyel bir yağ ile tütsü yakmak, daha hızlı uykuya dalmanıza yardımcı oluyor. 

• Havadaki bakterileri azaltıyor.

Budist rahipler binlerce yıldır bulundukları ortamı arındırmak için tütsü kullanıyor. Bir çalışmaya göre bir saat boyunca tütsü yakmak havadaki bakterileri %94 oranında azaltıyor ve temiz bir hava sağlıyor. 

• Yaratıcılığı artırıyor.

Tütsü yakmak, zihni temizleyerek kendinize odaklanmanızı sağlıyor. Böylece yaratıcılığı artırmaya yardımcı oluyor.

• Yoga ve meditasyon yapmayı kolaylaştırıyor.

Yoga ve meditasyonla ilişkilendirilen tütsünün stresi hafifletmeye ve odaklanmayı artırmaya yardımcı olduğu göz önüne alındığında, tütsü yakmanın yoga ve meditatson deneyimini bir üst seviyeye taşıdığı söylenebilir. Yakılan tütsü, ortamdaki negatif enerjiyi pozitif enerjiye dönüştürüyor ve çakraların açılmasına yardımcı oluyor. Bu yüzden meditasyon ve yoga sırasında sıkça kullanılıyor.

• Sivrisinek ve böcekleri kovuyor.

Sivrisinekler ve diğer böcekleri kovmak için tütsü yakabilirsiniz.

Tütsü Nasıl Yakılmalı?

Tütsü yakmak, kulağa bir ritüel gerektiriyormuş gibi gelse de aslında çok basit:

• İstediğiniz tür ve aromadaki tütsüyü edindikten sonra, tütsü için özel olarak tasarlanmış bir tabağa veya bir kâse kuma yerleştirin.
• Çakmak ya da kibritle tütsünün ucunu biraz yakın. 
• Daha sonra hafifçe üfleyerek alevi söndürün ve tütsü standına yerleştirin. 
• Tütsü kısa bir sürede duman ve kokusunu yaymaya başlayacaktır.

Yakmak basit olsa da evde tütsü kullanımı esnasında dikkat etmeniz gereken bazı hususlar var:

• Tütsünün düşerek olası bir yangına yol açmaması için tütsü standı kullanın.
• Tütsü standını ateşe dayanıklı yüzeylere yerleştirin.
• Etrafında geniş bir alanı boş bırakın ve tutuşabilecek nesnelerden uzak tutun.
• Tütsü yanarken ve söndükten sonra odayı havalandırın.
• Tütsü seçerken doğal malzemelerden yapılmış ürünleri tercih edin.
• Tütsüye çok yakın durmayın ve yakın mesafeden dumanı solumayın.
• Alan çok küçük ise birden fazla tütsü yakmayın.
• Evcil hayvanların ve çocukların erişebileceği yerlerden uzak tutun.
• Solunum sorunlarınız varsa veya hamileyseniz tütsü kullanmadan önce doktorunuza danışın.

Hangi Tütsü Ne İşe Yarar?

Farklı koku ve aromaların belirli tepkileri tetiklemek için kullanıldığı bilinen bir gerçek. Koku, şekil ve bıraktıkları etki bakımından farklı türleri bulunan tütsüleri evinizde rahatlıkla kullanabilirsiniz. En popüler tütsü çeşitleri ise şöyle:

Çubuk Tütsü

Çin, Japonya, Tibet ve Hindistan gibi birçok ülkenin geleneklerinde önemli bir yere sahip olan çubuk tütsü, tek tip kalınlığa sahip. Dolayısıyla kokuyu eşit ve kademeli olarak yayıyor. Çubuk tütsülerin yanma süresi uzunluğuyla doğru orantılı olduğu için çubuğu keserek süreyi ayarlamak mümkün. 

Konik Tütsü

Daha uzun süre yanan ve kısa sürede yoğun koku veren konik tütsüler geniş mekanlarda kullanmak için uygun.

Sarmal Tütsü

Sarmal tütsünün özelliği uzun süre yanabilmesi. Sarmal tütsü, otel lobisi gibi geniş bir alanı veya çok sayıda geçişi olan bir alanlarda daha çok kullanılıyor. 

Bitki Tütsü

Yakıldığında hoş bir koku yayan kurutulmuş bitkilerden oluşan tütsülere bu ad veriliyor.

Ağaç Tütsü

Tropik ağaçlardan yapılan ağaç tütsüler, istenildiği zaman söndürülüp tekrar kullanılabiliyor.

Geri Akışlı Tütsü

Şekil olarak konik tütsüye benzeyen, geri akışlı tütsünün dumanları aşağıya doğru ilerliyor. Dumanın ilerlemesine yardımcı olmak ve hoş bir görüntü oluşturmak için bu tütsülere özel standlar mevcut.

Yalnızca şekil değil, koku olarak da onlarca tütsü seçeneği mevcut. Peki bunca seçenek arasında hangi tütsü ne işe yarıyor?

Nag Champa Tütsü: Doğal bir sakinleştirici görevi görüyor ve kasları gevşetip rahatlama sağlıyor.

Lavanta Tütsü: Dezenfektan görevi görüp havayı temizliyor, böcekleri uzak tutuyor, rahat bir uykuya yardımcı oluyor, nefes açıyor, kaygıyı azaltıyor ve zihni rahatlatıyor.

Tarçın Tütsü: Konsantrasyonu artırıyor, stresi azaltıyor.

Limon Otu Tütsü: Zihni yatıştırıyor, yorgunluğu gideriyor, sivrisinekleri uzak tutuyor.

Amber Tütsü: Yorgunluğu alıyor, rahatlama ve ferahlık sunuyor.

Portakal Çiçeği Tütsü: Kaygı ve stresi azaltıyor, sakinleştiriyor, yorgunluğa iyi geliyor.

Ejderha Kanı Tütsü: Zihni netleştiriyor, açık hava hissiyatı veriyor, uyku uzunluğu ve uyku verimini artırıyor, ferahlık ve rahatlama sağlıyor.

Afyon Tütsü: Odaklanmayı güçlendiriyor, yorgunluğu alıyor, uyku sorunlarına yardımcı oluyor.

Gül Tütsü: Üzüntü, öfke gibi negatif duygulara karşı iyi geliyor, dinginlik ve huzur sağlıyor.

Lotus Tütsü: Yorgunluğa, baş ağrısına, strese iyi geliyor; cildi parlaklaştırıyor, uykuya dalmaya yardımcı oluyor.

Okaliptus Tütsü: Ortama ferahlık katıyor, kan şekerini düşürüyor, stresi azaltıyor.

Adaçayı Tütsü: Bulaşıcı bakteri ve virüsleri uzak tutuyor, grip gibi hastalıklara iyi geliyor, kaygı ve stresi azaltıyor. Bir demet adaçayı yakarak evinizdeki negatif enerjiyi ortadan kaldırabilirsiniz.

Sandal Ağacı Tütsü: Zihni sakinleştiriyor, saldırganlık gibi duyguları yatıştırıyor, havayı temizliyor, yaraların iyileşme sürecini hızlandırıyor, kan basıncını dengeliyor.

Palo Santo Ağacı Tütsü: Bedeni rahatlatıyor, zihni arındırıyor, kaygıyı hafifletiyor, sinek kovucu görevi görüyor, depresyonla mücadeleye katkı sağlıyor, astım gibi nefes sorunlarına iyi geliyor.

Öd Ağacı Tütsü: Havadaki bakterilerin etkisini azaltıyor, endişe ve stres gibi duyguların önüne geçiyor.

İnsanlık tarihine bakıldığında toplumlar ve kültürler içinde kendine her zaman yer bulmuş olan tütsü, geleneklerin evrilerek devam ettirilmesi ile modern insan hayatında da evlere giriyor. Bazen yalnızca hoş kokusu için bazen de meditasyon sırasında odaklanmaya yardımcı olması için; sebebiniz ne olursa olsun harika kokulu tütsüler hayatınızı hayal edebileceğinizden çok daha fazla iyileştiriyor.